ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
Το 1869 δημοσιεύεται ένα εμβληματικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας “ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ”, του Λέοντα Τολστόι. Αφορμή ο Γαλλορωσσικός πόλεμος. Μέσα από τη ζωή των πρωταγωνιστών του έργου, εκφράζεται η αγωνία και η επιλογή για την εδραίωση επί της γης των αξιών που εξασφαλίζουν την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών, την κοινωνική αλληλεγγύη και την αυτοπραγμάτωση του ανθρώπου εν τέλει.
Μετά από εκατόν πενήντα χρόνια το έργο επίκαιρο. Στην ανθρωπότητα η εδραίωση των αξιών είναι υπόθεση λησμονημένη. Οι υποθέσεις που “τρέχουν” είναι για τα συμφέροντα…συμφέροντα…Συμφέρον. Το λεξικό λέει πως είναι αυτό που αποφέρει κέρδος ή ωφέλεια ηθικού, συναισθηματικού και υλικού περιεχομένου.
Οι άνθρωποι πολεμούν με τον εαυτό τους για να εκμαιεύσουν το καλύτερο για το συμφέρον τους. Πολεμούν με τον συνάνθρωπό τους για να επιδείξουν τη δύναμή τους, για το συμφέρον τους. Οι λαοί μεταξύ τους πολεμούν καθοδηγούμενοι από τους άλλους για το συμφέρον τους. Οι μεγάλοι και δυνατοί της γης πολεμούν για το συμφέρον των άλλων αδύνατων χωρών. Μέσα μας, δίπλα μας αόρατοι και ορατοί οι πόλεμοι. Παραδίπλα ο πόλεμος μαίνεται ορατός σήμερα! Δεν έχει σημασία η χώρα, οι εμπλεκόμενοι. Σήμερα είναι στην Ουκρανία, χθές στη Γιουγκοσλαβία, αύριο κάποια χώρα θα δεχτεί πυρά για το συμφέρον της. Σήμερα είναι “κακός” ο Πούτιν, χθες ήταν ο “κακός” Κλίντον, αύριο κάποιος άλλος.
Για τα οικονομικά συμφέροντα, πόλεμοι καλά “κρατούν” ακόμη. Λησμονήσαμε τα ηθικά, τα συναισθηματικά και εστιαστήκαμε στα συμφέροντα υλικού περιεχομένου. Λησμονήσαμε ποιοί είμαστε δηλαδή. Δεν έχομε ήθος, δεν έχομε συναίσθημα για να πολεμήσουμε για αυτά; Λησμονήσαμε πως το συμφέρον του ήθους και του συναισθήματος είναι η ΕΙΡΗΝΗ! Λησμονήσαμε την ΕΙΡΗΝΗ γιατί λησμονήσαμε ποιοί είμαστε!
Η Διακήρυξη της Ουνέσκο αναφέρει: “Εφόσον οι πόλεμοι γεννιούνται στη σκέψη των ανθρώπων, εκεί πρέπει να οικοδομήσουμε τις άμυνες της ΕΙΡΗΝΗΣ“. Η Ειρήνη επέρχεται πρώτα στο νου και μετά στη ζωή των ανθρώπων, και των λαών. Ο Μαχάτμα Γκάντι αποτελεί μοναδικό αιώνιο σύμβολο ειρήνης και αδερφοσύνης των λαών. Κατόρθωσε με ειρηνικά μέσα, χωρίς καμμία βία, με το έμβλημα “να στέκεσαι και να αγωνίζεσαι με την ειρήνη, για την ειρήνη“, να πραγματοποιήσει μια ειρηνική επανάσταση. Κατόρθωσε να εμπνεύσει το λαό του και να νικήσει μια παντοδύναμη τότε αυτοκρατορία. Έτσι χάρισε την ανεξαρτησία και ελευθερία στην πατρίδα του. Ο Γκάντι είχε μελετήσει αρχαίους Έλληνες Φιλοσόφους και είχε επιρροές από το Σωκράτη. Η ειρήνη δεν έρχεται επειδή τη ζητάμε έλεγε, πρέπει να χτίζεται τούβλο-τούβλο, εντοπίζοντας τα ελαττώματά μας και αλλάζοντάς τα.
Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο αναφέρεται: “Τη δική μου ειρήνη σας δίνω. Δεν σας δίνω την ειρήνη που δίνει ο κόσμος“. Η ειρήνη δηλαδή είναι εσωτερική υπόθεση.
Ο Νέλσον Μαντέλα έλεγε: “Ένας άνθρωπος που απομακρύνει την ελευθερία ενός άλλου, είναι φυλακισμένος με μίσος, είναι κλειδωμένος πίσω από τις ράβδους προκατάληψης και στεναχώριας. Ονειρεύομαι μια Αφρική που βρίσκεται σε ειρήνη με τον εαυτό της“.
Στο κέντρο της Αγοράς της Αρχαίας Αθήνας δέσποζε το άγαλμα της θεάς Ειρήνης. Προσωποποίηση της ειρηνικής κατάστασης. Η θεά Ειρήνη, ήταν κόρη του Δία και της Θέμιδος, και ήταν αδελφή της Δίκης και της Ευνομίας που αποτελούν τα υπέρτατα αγαθά μιας κοινωνίας. Η Ειρήνη όπως αναδύεται μέσα από την αρχαιολλενική σκέψη και τα κλασσικά περί Ειρήνης έργα της, είναι υπόθεση νοητική. Η Ειρήνη επιτυγχάνεται στο νου του ανθρώπου και μετά αφού έχει εκδηλωθεί στη ζωή του εξασφαλίζει την ειρηνική συνύπαρξή του με όλους τους συνανθρώπους του. Ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, καταγωγή κ.α. Η αναζήτηση της ειρήνης είναι πρωτίστως ευθύνη ατομική και πολιτική. Ο Αριστοφάνης στο έργο του “ΕΙΡΗΝΗ”, αναφέρεται στον Αθηναίο πολίτη που ήθελε να φέρει Ειρήνη στη πόλη του. Πρώτα ανέβηκε o ίδιος στον Όλυμπο της ύπαρξής του με “ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ” για να την κατακτήσει και μετά έγινε Ειρηνοποιός της πόλης του.
Η Ιλιάδα του Ομήρου, έργο πολεμικό, όμως και φιλειρηνικό συγχρόνως. Μέσα από τις συγκρούσεις των ηρώων εσωτερικές και εξωτερικές, ξεδιπλώνονται στο πεδίο της μάχης Αρετές και αξίες για το συμφέρον το ηθικό και το συναισθηματικό των ανθρώπων. Επισφραγίζονται οι Αρετές και οι αξίες μέσα σε αυτό το έργο. Μεταφέρουν πανανθρώπινο μήνυμα πως ο πόλεμος αφορά μόνον τις εσωτερικές συγκρούσεις με τον εαυτό μας και με τους άλλους, ως συνθήκες απαραίτητες να μας “δείξουν” τα πολεμοχαρή κομμάτια της ύπαρξής μας στη προοπτική της ειρήνευσή τους. Είναι θεμιτός γιατί αυτός είναι ο τρόπος να κατακτήσουμε την κατάσταση της Ειρήνης του νου μας. Τότε κάθε απόφαση ατομική, πολιτική θα είναι προς την προοπτική της Ειρήνης. Η Ειρήνη εξασφαλίζεται εκ των έσω. Είναι αποτέλεσμα εργασίας. Είναι το “ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ”.
Φαντάζομαι σε ειρηνικό νου, εαυτό, τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας, τον γονιό, τον δάσκαλο, τον ιερέα, τον κοινοτάρχη, το δήμαρχο, τον υπουργό, τον πρωθυπουργό, τον πρόεδρο της Αμερικής, της Ρωσίας κ.α. χωρών, τον επικεφαλή του Ο.Η.Ε., του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Όλοι εμείς, όλοι αυτοί, μέσα στην ειρήνη του νου θα γίνονταν έργα ειρηνικά. Έργα δίκαια προς το ΣΥΜΦΕΡΟΝ της Ανθρωπότητας! Ουτοπία… Πώς θα συντελεσθεί αυτό… Αν ο κάθε ένας το αναλάβει για τον εαυτό του… Ας στοχαστούμε…Ας μην είναι όλοι. Ας είναι λίγοι ειρηνοποιοί που θα εμπνεύσουν τους άλλους. Μα που είναι; Χάθηκαν όλοι…Ε…και; Aναλαμβάνω. Ας είμαι ο πρώτος!
“Φανταστείτε όλους τους ανθρώπους Ζώντας τη ζωή εν ειρήνη.” Τζον Λένον!
“Ειρήνη είναι η στοργική μάνα της Γης” – ΗΣΙΟΔΟΣ. Σε αναζητώ ΜΗΤΕΡΑ!!!
“Να αγαπάς την Ειρήνη” – ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ (Δελφικό παράγγελμα). Σε ΑΓΑΠΩ ΕΙΡΗΝΗ!
ΜΕ ΑΡΕΤΗ
ΜΑΡΙΑ ΤΕΡΖΑΚΗ
* Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναπαραγωγή του παρόντος κειμένου με ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο χωρίς τη γραπτή άδεια της συγγραφέως Μαρίας Τερζάκη.