Οδοιπορικό στην Αίγυπτο

20 Μαρτίου 2023 . Καθώς η ημέρα προχωρά και ο ήλιος ξεκινά να ρίχνει περισσότερο φως στη γη, αρχίζει και εμάς το δικό μας ταξίδι. Προορισμός η Αίγυπτος.
Το παραμύθι της ωραίας κοιμωμένης των παιδικών χρόνων, ο έρωτας προς τα ιδανικά στην εφηβεία, η αναζήτησής του στην ενήλικη ζωή, η μελέτη και η έρευνα, μας οδήγησε στην Ομηρική Ελένη, αποκαλούμενη Ωραία Ελένη. Αυτή μας ενέπνευσε να αναζητήσουμε τη δική μας “Ελένη”. Ποιά και σε ποιό τόπο είναι…

Ελένη σημαίνει λαμπρότητα, φωτεινότητα σύμφωνα με την αρχαία ελληνική ρίζα της λέξης. Πολλοί Φιλόσοφοι προσπάθησαν να δώσουν έναν ορισμό για τη έννοια του ωραίου. Είναι ωραία η Ελένη, το ωραίον. Ο Καντ στην αισθητική του μας λέει πως υπάρχει και το υπέροχο σαν κατηγορία ομορφιάς. Υπέροχο είναι εκείνο που είναι μια ανώτερη μορφή.

Ο Πλάτων το διέκρινε σε δύο κατηγορίες. Το κάλλος ως αρμονία και αναλογία όπως το παρουσίασε στο Τίμαιο και το κάλλος ως λαμπρότητα, αυτόνομη ύπαρξη πρωταρχική και ουσιαστική όπως το παρουσίασε στο Φαίδρο.

Ο Όμηρος ονομάζει την Ελένη κόρη του Δία και αδελφή των Διοσκούρων Κάστορα και Πολυδεύκη. Δια στόματος του γέροντα σοφού Πριάμου ΄γεμάτου φρόνηση και ανθρώπινη σοφία, μας μιλά για την Ελένη (Ιλιάδα, ραψωδία Γ,156-8 )  “Χαλάλι, τόσοι παιδομοί για μια τέτοια γυναίκα… με τις αθάνατες θεές φρικτά μοιάζει στην όψη“.

Ο λυρικός ποιητής Στησίχορος μιλά για την Ελένη “…Τη Διογέννητη, τη κόρη του Δία! Τη Θεά!! Που τη γέννησε ο Δίας σαν ωραίος κύκνος με τη λύρα, κάτω εκεί στον Ευρώτα! Αυτή την υπέροχη γυναίκα, το αξεπέραστο πρότυπο ομορφιάς…”.

Ο Ευριπίδης στην τραγωδία του “ΕΛΕΝΗ” μας λέει που θα την βρούμε.
Όταν πήγε να την αρπάξει ο Πάρης-Αλέξανδρος για να την πάει στη Τροία, επενέβη η θεά Ήρα, η οποία αγαπούσε το βασιλιά της Σπάρτης Μενέλαο. “Ο Ερμής την πήρε στις πτυχές του αιθέρα και σκεπασμένη σε θαμπή νεφέλη την οδήγησε στου Πρωτέα τα σπίτια.” Την αληθινή Ελένη την έστειλε στην Αίγυπτο, στα παλάτια του βασιλιά Πρωτέα εκεί στις εκβολές στο Δέλτα του Νείλου. Ανάθεσε στο βασιλιά να τη φυλάει στο παλάτι, ωσότου μια μέρα θα’ρθει ο σύζυγός της Μενέλαος να την πάρει. “Να ο Νείλος με τις όμορφες νεράιδες, που αυτός κι όχι βροχή του Δία μουσκεύει τους κάμπους της Αιγύπτου, όταν τα χιόνια λιώνουν. Εδώ βασίλευε ο Πρωτέας της χώρας κυβερνήτης, όσο ζούσε, στο νησί Φάρο κατοικώντας. ” Έβαλε στην αγκαλιά του Πάρη το είδωλο της Ελένης. Περίμενε η Ελένη αγνή, αμόλυντη δέκα ολόκληρους χρόνους. Στη Τροία ο Μενέλαος μαχόταν για το είδωλό της. Αφού δεν βρήκε την Ελένη στη Τροία ο Μενέλαος, ήρθε στην Αίγυπτο ναυαγός να την αναζητήσει. “Ποια είναι η χώρα αυτή; Ποιο το παλάτι; -Η Αίγυπτος και του Πρωτέα το σπίτι… – Η Αίγυπτος; Πού έχω αράξει ο δόλιος! – Εχάθηκε η γυναίκα σου πετώντας μες στον αιθέρα ̇ ανέβηκε στα ουράνια κι άφησε τη σπηλιά αδειανή που μέσα την είχαμε ̇ “. Η Ελένη ανταμώνει με τον Μενέλαο . “Τόσος πολύς καιρός, αγαπημένε, και τώρα μόλις η χαρά για μένα. Φίλες μου, να, πασίχαρη αγκαλιάζω τον άντρα μου, αφού πλήθος κύκλους έκανε ο φωτοδότης ήλιος…”. Η μάντισσα Θενόη βοηθά την Ελένη με τον Μενέλαο να επιστρέψουν στην πατρίδα. “Πήγαινε μπρος εσύ να μου φωτίζεις και κατά την πρεπούμενη συνήθεια μες στον αιθέρα ανέμιζε το θειάφι, για να ’ρθουν τ’ ουρανού πνοές καθάριες ̇ με τη φωτιά καθάρισε το δρόμο…”.

Ω!!! Ελένη χιλιοτραγουδισμένη από τον Ελύτη ως το Σεφέρη, πόσο μας θυμίζεις την πτερόεσσα ψυχή μας!!! Δίνουμε μάχες στο σπήλαιο της ύπαρξής μας αναζητώντας ένα είδωλο. Τώρα η ποίηση, ο μύθος μας εμπνέουν να σε αναζητήσουμε στην Αίγυπτο!

Αίγυπτος, και η Ελληνική μυθολογία μιλάει για αυτή τη χώρα. Ο Ησίοδος αναφέρει πως ο Νείλος είναι θεός, γιός του Τιτάνα Ωκεανού. Μία από τις κόρες του Νείλου ήταν η Μέμφιδα που παντρεύτηκε το γιο του Δία, Έπαφο… και η γενεαλογία συνεχίζεται! Οι πλέον διατηρημένοι ναοί της Αιγύπτου χτίσθηκαν τα Ελληνιστικά χρόνια από τους Έλληνες-Πτολεμαίους. Ναός Ίσιδας, ναός Σόμπεκ-Ώρου, ναός Ώρου, ναός Άθωρ-Ανούβη στο Καρνάκ -ιερό αφιερωμένο στο Μ.Αλέξανδρο.΄ Στους τοίχους των ναών τα ιερογλυφικά και οι τοιχογραφίες μιλούν. Σιωπηλά ψιθυρίζουν στο νου και τη καρδιά του επισκέπτη που θα “βρει” τη δική του ”’ΕΛΕΝΗ”. Η μεγαλοπρέπεια της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας δεν έγκειται στην αρχιτεκτονική του κτιρίου και τους τόμους των βιβλίων μα στη μνήμη των παπύρων γνώσης που φιλοξενούσε από τα Ελληνιστικά χρόνια για αιώνες!

Αποκάλυψη η έρημος ΣΙΒΑ!!! Εκεί κάθε νους και καρδιά ανεξάρτητα από τη καταγωγή και τη ράτσα με γνώμονα μόνο την ΑΡΕΤΗ, όπως είπε ο Μ. Αλέξανδρος, θα πληροφορηθεί από τη Πυθία, πού έχει κρυφτεί η δική του Ωραία Ελένη και πώς θα τη “βρει”.

Οι αισθήσεις στην Αίγυπτο διαπερνούν όλα τα επίπεδα της ύπαρξης, όπως στο έργο του Πλάτωνα “ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ” αναφέρεται. Πρώτα θαυμάζεις το φυσικό τοπίο!!! Η χρυσή άμμος της ερήμου, η μεγαλοπρέπεια του Νείλου , οι απλοϊκές εικόνες από τη καθημερινή ζωή των ανθρώπων, η ηρεμία που χαρακτηρίζει αυτό το λαό, τα τρυφερά προσωπάκια των ανέμελων παιδιών που τραγουδούν στο ποτάμι, οι γεύσεις, οι μουσικές, τα επιβλητικά ιερά, οι οάσεις, οι φελούκες που διασχίζουν το Νείλο, οι Νούβιοι κ.α.

Πόσο απλή η ζωή! Ο άνθρωπος εξερευνά τον εσωτερικό του κόσμο και αναζητά και στο φυσικό περιβάλλον αντιστοιχίες και εκφραστικά μέσα ψυχικών καταστάσεων . Ο δυτικός πολιτισμός με τα τόσα “αγαθά” που μας προσφέρει μας έχει κάνει πιο χαρούμενους και πιο ανέμελους από αυτούς τους ανθρώπους; Τους παρατηρούμε πως με τα ελάχιστα χαμογελούν, είναι αλληλέγγυοι… Μήπως να αναθεωρήσουμε τις πεποιθήσεις μας στο τι μας κάνει χαρούμενους; Μήπως εν τέλει ο μεγαλύτερος φόβος μας είναι να μην έχομε τα τόσα πολλά που νομίζουμε ότι χρειαζόμαστε; Μήπως ήρθε η ώρα να δώσουμε τέλος στην αναζήτηση του ειδώλου στο Ίλιον; Πόσο μας γαληνεύει η σκέψη πως είναι επιλογή μας να διαφοροποιήσουμε πεποιθήσεις και τρόπο ζωής!!!
Μετά, ο νους με τη θέαση των ανοικτών παπύρων γνώσης στους ναούς, το βίωμα μέσα στη μεγάλη πυραμίδα του Χέοπα, την επίσκεψη στη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και στο ναό του Άμμωνα Ρα-Δία στη Σίβα, κατανοεί , “φιλοσοφεί” και έχει άλλη οπτική όλων όσων είναι μέσα του. Ευφραίνεται!!! Εκεί η ψυχή πετά, θαρρεί πως θωρεί την Ωραία Ελένη και στοχάζεται. Είναι μύθος η πτερόεσσα ψυχή στο Φαίδρο του Πλάτωνα; Είναι μύθος πως η Ωραία Ελένη κρύφτηκε στην Αίγυπτο και περιμένει το σύζυγό της Μενέλαο ως άλλη Πηνελόπη; Ο κάθε ένας δίνει τη δική του αποκλειστική απάντηση στην αναζήτηση της δικής του Ωραίας Ελένης.

Ο Ελύτης για την Ελένη “….κάτασπρο γιασεμί και μι και μι και μυστικέ μου αποσπερίτη πάρτε με πάρτε με στη Κρήτη και μη και μη με ρωτάτε το γιατί” .

Το ταξίδι στην Αίγυπτο δεν περιγράφεται με λόγια! Βιώνεται από το νου και την καρδιά!

Σημείωση. Στο άρθρο αυτό άπτονται απειροελάχιστα, μεγάλα γνωστικά πεδία. Στόχος ο σκεπτικισμός.