Ιούνιος 2023. Γιορτή της Στέγης!

Ιούνης μήνας θεριστής! Μήνας της ανταμοιβής και της αφθονίας. Τον Οκτώβρη έσπερνε ο πατέρας το σιτάρι. Το παρατηρούσα, όταν δεν είχα σχολείο και ξεχυνόμουν στους αγρούς με τους γονείς.  Αγωνία να ειδώ να προβάλλει από τον σπόρο του σιταριού, η φύτρα. Δεν θα τα καταφέρει, έλεγα στον πατέρα. Μην ανησυχείς, μουρμούριζε εκείνος. Ο θεός έχει προνοήσει. Έχε υπομονή. Τα πρώτα σύννεφα του φθινοπώρου φαινόντουσαν στον ουρανό. Έτρεχα ξανά στον αγρό. Οι σπόροι γέννησαν ή έπεσαν σε… λήθαργο. Ήταν τεράστιο το κτήμα των γονιών. Μετά ένα πράσινο λιβάδι όλος ο αγρός! Πριν μερικές ημέρες δεν υπήρχε τίποτε. Μόνον οι σπόροι αόρατοι μέσα στο χώμα. Τώρα οι σπόροι γέννησαν. Τι μαγεία να βλέπω τις φύτρες να μεγαλώνουν σιγά-σιγά. – Οι βροχές μητέρα, ο αέρας, θα επιτρέψουν στα φυτά να μεγαλώσουν…; – Η φύση παιδί μου προνοεί. Θα δεις, τα πράσινα φύτρα θα γίνουν στάχια σιταριού. Όλο το χειμώνα τα παρατηρούσα με χαρά. Ήταν σαν να μεγάλωνα μαζί τους. Έτσι είσαι κι εσύ παιδί μου, έλεγε η μητέρα. Μεγαλώνεις μα όχι μόνο στο σώμα. Μαθαίνεις γράμματα, παρατηρείς ότι συμβαίνει γύρω σου, συμμετέχεις όπου σου αρμόζει κι έτσι μεγαλώνει ο νους και η καρδιά σου. – Τι σημαίνει μεγαλώνει ο νους και η καρδιά μητέρα; – Είναι σαν να βλέπεις ολοένα και πιο μακριά και συμμετέχεις σε ότι μακρινό κοιτά ο νους σου και τότε μπορείς  να κατανοείς γιατί οι άνθρωποι είναι θλιμμένοι και θυμωμένοι, γιατί γίνονται οι πόλεμοι και υπάρχει αδικία στο κόσμο και ολοένα θέλεις να “μεγαλώνεις” περισσότερο. – Και πώς θα το καταφέρω αυτό μητέρα; – Αυτό παιδί μου θα το βρεις μόνη σου. Άκουγα και χαιρόμουν και συγχρόνως γεννιόντουσαν τόσες απορίες στο μυαλουδάκι μου.

Και τα στάχια ωρίμασαν. Η μητέρα και ο πατέρας θέριζαν όλο τον Ιούνη. Έκαναν μάτσα τα στάχια. Τα μάτσα δεμάτια και τα δεμάτια τα μεταφέραμε στην θυμωνιά με το φορτηγό του πατέρα. Εκεί ερχόταν μια τεράστια μηχανή που επεξεργαζόταν τα στάχια και παίρναμε το σιτάρι. Όταν δεν είχα σχολείο έτρεχα να βρω τους γονείς που είχαν φύγει από το πρωί για το “θέρος”. Εκεί μέσα στη ζέστη βοηθούσα στα δεμάτια. Με δέος παρατηρούσα τους γονείς με ένα δρεπάνι να θερίζουν στρέμματα από στάχια. Ο ιδρώτας έτρεχε από το πρόσωπό τους και εκείνοι ακούραστοι με χαρά συνέχιζαν. “Αυτά τα στάχια θα γίνουν το ψωμάκι σας παιδί μου!” Αμυδρά θυμούμαι πριν τις μηχανές, το αλώνι. Ο πατέρας είχε τότε άλογο. Στο αλώνι σκορπίζονταν τα στάχια. Το άλογο έσερνε το βολόσυρο που με τη σειρά του συνέθλιβε τα στάχια και αποκαλύπτονταν το σιτάρι. Τι χαρά σαν έβλεπα το σιτάρι σαν χρυσάφι να αποκαλύπτεται!!! Τι ευγνωμοσύνη που ο πατέρας με ανέβαζε στο βολόσυρο, γύρω-γύρω βόλτα με το άλογο! Και πράγματι το σιτάρι πήγαινε στον αλευρόμυλο και παίρναμε το αλεύρι. Η μητέρα ζύμωνε το φρέσκο ψωμάκι και  γέμιζε το φάρδο παξιμάδι για να τρώμε μέχρι το επόμενο ζυμωτό.

Σαν έγινα έφηβη άρχισα πια σοβαρά να αναζητώ τον τρόπο να  “μεγαλώσω”. Είχα καταλάβει πως η μητέρα δεν εννοούσε να μάθω μόνο γράμματα για να μεγαλώσει ο νους και η καρδιά μου.  Ήταν και κάτι άλλο που έπρεπε να το βρω μόνη μου. Και η αναζήτηση μετά από χρόνους πολλούς με οδήγησε στο κάλλος της Αρετής.

Την αναγνώρισα μέσα στα αρχαία ελληνικά φιλοσοφικά κείμενα και ιδιαίτερα του Αριστοτέλη. Στα έργα του  “ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ”, “ΗΘΙΚΑ ΕΥΔΗΜΕΙΑ”,  “ΗΘΙΚΑ ΜΕΓΑΛΑ” καταδεικνύεται  πως “…ευδαίμων βίος, ο κατ’΄Αρετήν βίος”.

Επίσης ο άνθρωπος μπορεί να μάθει να είναι ευτυχισμένος και αυτό επιτυγχάνεται με τη συνεχή εξάσκηση στην Αρετή. Το Ευζην που ο Αλέξανδρος όφειλε στον δάσκαλό του τον κατέστησε Μεγάλο. “Ευ ζην,κατ’αρετάς ζην”. “ Η ευδαιμονία είναι ζωή σύμφωνα με την αρετή”. Υμνείται η Ηθική και ο τρόπος κατάκτησής της μέσω της ΑΡΕΤΗΣ ως συνθήκη που μας οδηγεί στην ευδαιμονία. Κάνει διάκριση μεταξύ αληθούς και ψευδούς ΕΥΖΩΙΑΣ και ορίζει την ευδαιμονία ως υπέρτατο Αγαθόν και τελικό στόχο των ανθρωπίνων πράξεων. Ευζωία μας λέει δεν είναι η απόκτηση πολλών αγαθών αλλά η καλή διάθεση της ψυχής, δηλαδή το ΕΥ της ψυχής. Η διάκριση είναι αναγκαία στις ημέρες μας διότι πολλές φορές επηρεασμένοι από τα πρότυπα της καταναλωτικής σύγχρονης κοινωνίας, τείνουμε να θεωρήσουμε πως μόνο η απόκτηση των υλικών αγαθών θα μας δώσει την ευζωία. Αυτό μας διευκρινίζει ο Αριστοτέλης και αυτό αναδύεται γενικότερα από την Ελληνική Φιλοσοφική σκέψη, πως το ζητούμενο δηλαδή για τον άνθρωπο δεν είναι η απόκτηση μιας εξωτερικής ευζωίας και της άμετρης επιθυμίας υλικών αγαθών αλλά της εσωτερικής ευζωίας. Αυτή η εσωτερική ΕΥΨΥΧΙΑ είναι η αληθής ΕΥΖΩΙΑ. Ο σκοπός λοιπόν του βίου δεν είναι μόνο το ΖΗΝ. Αλλά να εργάζεσαι για το ΕΥΖΗΝ ως ύψιστο Αγαθόν. Οι Αρετές είναι εκείνες που μας οδηγούν στην Ευζωία.

Στις ΑΡΕΤΕΣ  εργαζόμαστε και μορφωνόμαστε ως ΘΕΩΡΙΑ και ΠΡΑΞΗ και υιοθετούμε βήμα-βήμα τον τρόπο της Αρετής ως τρόπο ζωής. Εργαζόμαστε στη προοπτική οι Αρετές να στολίζουν την καθημερινότητά μας από την πιο απλοϊκή εμπειρία μας, ως την πιο πολύπλοκη. Από το να είμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας, με τη φύση, με τα παιδιά και τους συντρόφους μας και τους άλλους, ως το να απαιτούμε να πάρουμε απαντήσεις στις υπαρξιακές φιλοσοφικές μα ανθρώπινες απορίες μας. Από το να αποδρούμε από το μικρόκοσμο της παγιωμένης και στερεότυπης αντίληψής μας που μας καθιστά ανάγωγους και υβριστές ό,τι ανώτερου προσπαθεί-εργάζεται να ανθίσει γύρω μας ως το να αναγνωρίσουμε τη δυνατότητα της ΑΡΕΤΗΣ-ΟΥΣΙΑΣ που είμαστε.

Εκλαϊκευμένη η ερμηνεία που δίνει ο Πλάτων στον Κρατύλο για την ΑΡΕΤΗ:

“ΑΡΕΤΗ είναι η απρόσκοπτος πορεία της ψυχής, καλή κίνηση της ψυχής χωρίς εμπόδια. Ευ πορία!!!” Αγαπημένη μου μητέρα, η ΑΡΕΤΗ είναι για το “μεγάλωμα” του νου και της καρδιάς. Εσύ με μπόλιασες για την αναζήτησή της γιατί χωρίς να είσαι σπουδαγμένη, ήσουν μεγάλη!

Όλη την μορφωτική χρονιά εργαστήκαμε φιλότιμα και με συνέπεια. Τα αποτελέσματα έκδηλα! Τούτο το μήνα το θεριστή, θερίσαμε τους καρπούς των σπόρων της Αρετής που σπείραμε!

Γιορτάσαμε !!

“Από τα τρία, άλλωστε, υποδείγματα του βίου (τρόπου ζωής), το ένα είναι του πρακτικού, το άλλο του θεωρητικού και το τρίτο του ηδονικού, ο τελευταίος τρόπος ζωής, όντας έκλυτος και υποδουλωμένος στις απολαύσεις, ταιριάζει στα ζώα και στους ταπεινούς ανθρώπους, ο θεωρητικός, αν παραμελεί την πρακτική ζωή, είναι ανώφελος και ο πρακτικός τέλος, αν δεν έχει επαφή με τη φιλοσοφία, είναι ακαλαίσθητος και σφαλερός.”

Πλούταρχος, Περί παίδων αγωγής 7C – 8B.

Σημείωση. Στο άρθρο αυτό άπτονται απειροελάχιστα, μεγάλα γνωστικά πεδία. Στόχος ο σκεπτικισμός.