Η Αριστεία είναι Κλασσική και καθολική έννοια, αφορά όλους τους ανθρώπους που δεν αρέσκονται στο εύκολο αλλά αναζητούν στις κορυφές της γνώσης και της ηθικής να πραγματώσουν το ύψιστο δυναμικό τους και τα ταλέντα τους για τους ίδιους και για το σύνολο.

Άριστος δεν σημαίνει τέλειος κατά τον Αριστοτέλη. Άριστος είναι αυτός που οδεύει προς το τέλειο με κριτήριο την Αρετή. Η προοπτική της Αριστείας είναι μια στάση ζωής ικανή να αντιμετωπίσει κάθε πάθος που εμποδίζει την ευημερία του ανθρώπου. Η επιδίωξη, η ενθάρρυνση και η επιβράβευση της αριστείας είναι κινητήριος μοχλός ατομικής προόδου και ευημερίας μιας κοινωνίας.

Το πρόγραμμα «Αιεν Αριστεύειν» απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους. Έχει θεωρητικό υπόβαθρο την «Αριστεία» όπως αναδύεται από την αρχαία Ελληνική Φιλοσοφική σκέψη και κυρίως του Αριστοτέλη (Ηθ. Νικομάχεια). Αρωγός η Σύγχρονη Φιλοσοφία, η Επιστήμη της Ψυχολογίας και οι Τέχνες. Η Αριστεία είναι η υπεροχή ως προς την Αρετή. Παιδιά και έφηβοι ασκούνται στις Αρετές με στόχο την Αριστεία. Υπάρχει στον καθένα η ικανότητα να αποκτήσει τις Αρετές, αλλά αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μέσω της διδασκαλίας και της συνήθειας. Είναι οι Αρετές διανοητικές και ηθικές. Οι διανοητικές αποκτούνται με τη διδασκαλία και οι ηθικές με τη πράξη που γίνεται συνήθεια (Αριστοτέλης, Ηθ. Νικομάχεια).  «Η Αρετή είναι γνώση, και η δικαιοσύνη και η σωφροσύνη και η ανδρεία, και με αυτό το τρόπο θαυμάσια μπορεί να γίνει φανερό ότι η αρετή μπορεί να διδαχτεί». (Πλάτων, Πρωταγόρας).

«Είναι εύπλαστη και ρευστή η νεότητα και στις μαλακές ψυχές των παιδιών εντυπώνονται διδάγματα. Όπως δηλαδή οι σφραγίδες αποτυπώνονται καθαρά στο μαλακό κερί, έτσι και οι μαθήσεις αποτυπώνονται καθαρά στις ψυχές εκείνων που είναι ακόμα παιδιά. Είναι απαραίτητο να διευθετούμε εξ αρχής, από της γεννήσεως τα ήθη των παιδιών. Απαιτείται η συνδρομή τριών πραγμάτων. Η φύση, ο λόγος και η συνήθεια. Οι θεμελιώδεις αρχές της Αρετής προέρχονται από την ανθρώπινη φύση, «λόγο» ονομάζω τη μάθηση και «συνήθεια» την άσκηση-πράξη. Οι γονείς ως σπουδαίοι γλύπτες μπορούν να φιλοτεχνήσουν αριστουργήματα στις παιδικές ψυχές και να κάνουν τα παιδιά τους έμψυχες εικόνες του Θεού. Εάν το παιδί μεγαλώσει, η αποσκληρούμενη καρδιά του γίνεται αιτία, ώστε η διαπαιδαγώγησή του να είναι δύσκολη έως ακατόρθωτη. Σημαντικό είναι τα παιδιά να συνηθίσουν από μικρή ηλικία κάθε καλή συνήθεια, ώστε να τους γίνει δεύτερη φύση τους» (Πλούταρχος, περί Παίδων).

Όσο είναι ακόμη παιδί, τα καλά να του διδάσκεις έργα.  Κατά τον τρόπο ακριβώς που συμβουλεύω να μη θεωρούμε τίποτε πιο σημαντικό από την παιδεία των παιδιών μας, κατά τον ίδιο τρόπο πάλι υποστηρίζω ότι πρέπει ν’ ακολουθούμε την αδιάφθορη και σώφρονα παιδεία.(Φωκυλίδης ο Μιλήσιος).

Ο Δυτικός τρόπος ζωής  επενδύει σε σχέση με την παιδεία των παιδιών μας, στην απόκτηση συγκεκριμένων γνώσεων για βιοποριστικούς λόγους, στην αναγκαιότητα απόκτησης δεξιοτήτων προς «επιβίωση».

Τα παιδιά  είναι ανάγκη να αφομοιώσουν κυρίως την αυτοεκτίμηση, την οικειότητα, την ταυτότητα εαυτού, την αγάπη για εργασία, την πρωτοβουλία, την αυτονομία, την εμπιστοσύνη, την ανιδιοτελή αγάπη και οι έφηβοι κυρίως την ανεξαρτησία, την συγκρότηση ταυτότητας, την κριτική σκέψη, τη διαμόρφωση φιλοσοφίας ζωής. Όλα αυτά είναι εργασία των γονιών, των εκπαιδευτικών σε συνεργασία με τα παιδιά. Οι χρόνοι μειώνονται και θεωρούνται πολυτέλεια, αφού προτεραιότητα είναι οι σχολικοί βαθμοί, η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, η εικόνα προς τα έξω, η εικονική πραγματικότητα στην οποία αφιερώνουν τόσο χρόνο.

Οι Αρετές θωρακίζουν τα παιδιά όχι μόνον να είναι «καλοί» μαθητές αλλά και «καλοί-ενάρετοι άνθρωποι». Και όχι μόνον για τα παιδικά και εφηβικά χρόνια μα είναι τα «Διδάγματα» κατά το Πλούταρχο που θα γίνουν τα θεμέλια όπου θα δομήσουν την ενήλικη ζωή τους. Η παιδεία σκοπό έχει να δώσει στο παιδί εφόδια παντοτινά, τα οποία ούτε ο χρόνος τα φθείρει ούτε η αρρώστια και τα γηρατειά. (Πλούταρχος, Περί Παίδων).

*Κεντρική Φωτογραφία: Seth Doyle