Νοήματα και Πράξεις με την ολοκλήρωση της Ημερίδας της Στέγης Ευζωίας & Αριστείας

Μέσα από τις εργασίες της Ημερίδας της Στέγης Ευζωίας και Αριστείας στοχαστήκαμε πως εμφωλεύει η δυνατότητα, μέσω της καλλιέργειας των φιλοσοφικών αρετών, να προσεγγίσουμε βιωματικά το «ευ ζην» και να πάρουμε απαντήσεις σε ζητήματα που εγείρονται από τη «δυστοπία των καιρών».

Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου, με την Υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και τη Συνεργασία του Εργαστηρίου Φιλοσοφικής Συμβουλευτικής και Φιλοσοφίας της Αυτογνωσίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στις 22 Δεκεμβρίου του 2024. Οι ουσιαστικές και καίριες εισηγήσεις απέσπασαν εγκωμιαστικές κριτικές και αναγνωρίστηκαν για την καινοτομία τους, τόσο από τους παρευρισκόμενους όσο και από εκείνους που παρακολούθησαν από το κανάλι μας στο YouTube.

Επισημάνθηκε πως, στην υπάρχουσα πραγματικότητα της κοινωνικο-οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης, της διασάλευσης των αντικειμενικών μέτρων των αξιών της ζωής, της τεχνολογικής επανάστασης που συμβαίνει και παράγει γεγονότα με ταχύτατους ρυθμούς, επιβάλλεται η αναζήτηση λύσεων ως ανάχωμα και αντίποδας.

Αναδείχθηκε πως:

• Η Φιλοσοφική Συμβουλευτική είναι η εκπαίδευση, η εξάσκηση και η καθοδήγηση του ανθρώπου που ζητάει βοήθεια να απαλλαγεί από τα άγχη του, από τις εξουθενώσεις του και από τα εσωτερικά του ερωτήματα .
• Ο φιλοσοφικός, κατ΄ αρετήν βίος,  μας θέτει στη προοπτική της αυτοπραγμάτωσης του  δυναμικού και της ευτυχίας μας, είναι η ζωή που βασίζεται στη συνειδητή καλλιέργεια των αρετών και είναι καθημερινή εργασία με τον εαυτό μας.

• Η καλλιέργεια των αρετών θεμελιώνεται σε δύο αρχές:
  • Πρώτη αρχή: Παρατηρώ, σκέφτομαι, συλλογίζομαι, μεταστρέφω τις εδραιωμένες πεποιθήσεις μου και πλησιάζω από την υποκειμενική γνώμη  σε αυτό που είναι πιο κοντά  στη γνώση και το ορθό. Για να διακρίνω ποιος είναι ο δικαιότερος τρόπος να αλληλεπιδράσω με τον εαυτό μου και με τους άλλους. Ποιες επιλογές  με ωφελούν και συγχρόνως δεν βλάπτουν τους άλλους. Είναι οι αρετές της σωφροσύνης και της φρόνησης.
  • Δεύτερη αρχή: Κάνω πράξη, στην καθημερινότητά μου, το αποτέλεσμα του συλλογισμού μου. Αυτό που ο συλλογισμός μου έδειξε ορθότερο, ωφέλιμο και δίκαιο, όχι μόνο για εμένα αλλά και για τους άλλους, με ανδρεία το κάνω πράξη. Είναι αρετές της ανδρείας και της «εξάσκηση καθ’ έξιν». Ο συλλογισμός «σμιλεύει» τον νου· η καθημερινή πράξη  «σμιλεύει» το συναίσθημα.
• Η συλλογιστική του Αριστοτέλη προσφέρει ένα διαχρονικό υπόδειγμα για την ενίσχυση  της κριτικής σκέψης του ανθρώπου, αναγκαίας ως βάση, για να να αναπτύξουμε μια ενεργή και συνειδητή στάση σε έναν ψηφιακό κόσμο που κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα
• Η σκέψη και η γνώση, όχι η πληροφορία που ενδεχομένως μιμείται ο άνθρωπος, είναι αναγκαίο να επικρατήσει έναντι της τεχνολογικής επανάστασης που συμβαίνει. Πως μπορούμε να μιλάμε για γνώση, αν τελικά λόγω του όγκου των πληροφοριών ο άνθρωπος με το καιρό συχνά αποτυγχάνει να τις οργανώσει, να τις συνδέσει και να τις αξιοποιήσει;
• Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ),  μας φέρνει  αντιμέτωπους με ένα  κρίσιμο ερώτημα. Πώς θα καταφέρουμε να συμβιώσουμε αρμονικά μαζί της; Ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν προέρχεται από την ίδια την ΤΝ, αλλά από τη δική μας παθητική αποδοχή μιας ουτοπικής ή δυστοπικής εκδοχής του μέλλοντος από τους κατέχοντες εξουσία, λόγω της αμάθειας και της έλλειψης καλλιέργειας της κριτικής σκέψης εκ μέρους μας.
• Η ανάληψη ευθύνης, η φιλία ως υποστήριξη, κατανόηση και σεβασμό, η αλληλεγγύη ως  συνεργασία, ισοτιμία και δικαιοσύνη, η ανδρεία ως πράξη της με φρόνηση επιλογής, είναι αρετές που θέτουν τη σχολική κοινότητα στην προοπτική εκπλήρωσης του σκοπού της.
• Η καλλιέργεια των φιλοσοφικών αρετών στα παιδιά, όπως και από το έργο του Πλούταρχου «Περί παίδων αγωγής» αναδύεται, η ενθάρρυνση στην αριστεία ως υπεροχή σε όλους τους τομείς της ζωής του παιδιού, είναι πρόταση  επίκαιρη, εφικτή και βιώσιμη για γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδαγωγούς γενικότερα.
• Ο σύγχρονος άνθρωπος βιώνει τις υπερβολές και τις ελλείψεις μέσα στον ψυχισμό του. Η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία όπως και η σύγχρονη επιστήμη της Ψυχολογίας υποστηρίζει ότι η διαχείριση των συναισθηματικών μας διαθέσεων και των επιλογών μας με κριτήριο την αναζήτηση του μέτρου μέσα μας είναι επιτεύξιμη και ότι και η μεσότητα μπορεί να καλλιεργηθεί ώστε να γίνουμε περισσότερο ψυχικά ανθεκτικοί στις προκλήσεις της ζωής.
• Το σχολείο του έθνους είναι απαιτητό σε μια εποχή όπου ελπίδα για το μέλλον είναι τα παιδιά και οι έφηβοι του σήμερα. Με αγαστή συνεργασία πεπαιδευμένων και ενάρετων γονέων, δασκάλων και παιδιών μπορεί να επαναπροσδιοριστεί η έννοια του σχολείου του έθνους. Σε αυτό το σχολείο η φιλοσοφία είναι απαραίτητη. Πρωταρχικό μέλημα θα είναι η διαμόρφωση ολοκληρωμένων και ενάρετων ανθρώπων και εν συνεχεία λειτουργικών και αλτρουιστών πολιτών.
• Οι μύθοι του Αισώπου παραμένουν αναλλοίωτοι στον χρόνο, λειτουργώντας ως φάροι σοφίας που εμπνέουν μικρούς και μεγάλους, αναδεικνύοντας αρετές που μπορούν να διαμορφώσουν έναν καλύτερο κόσμο.
• Οι Τέχνες από την αρχαιότητα συμβάλλουν στην πνευματική και συναισθηματική εξέλιξη του ανθρώπου.

Η ημερίδα έκλεισε με ένα μικρό δρώμενο, εμπνευσμένο από το Μύθο του σπηλαίου του Πλάτωνα. Μικροί και μεγάλοι φίλοι της Στέγης το απέδωσαν κινητικά επί σκηνής.

Η αρετή έρχεται μέσα στο σπήλαιο ως φιλόσοφος. Οι δεσμώτες δεν την βλέπουν. Τα μικρά παιδιά, που παριστάνουν ό,τι αγαθό εγγενώς φέρουν οι άνθρωποι, αναγνωρίζουν την αρετή, και εκείνη τα αναγνωρίζει επίσης. Τα παιδιά «καλούν» κάποιους από τους δεσμώτες στον δρόμο της αρετής.

Αγκαλιάζονται με συγκίνηση· έτσι δηλώνεται η πρόθεσή τους να εργασθούν μαζί, στην προοπτική να απελευθερωθούν από τα δεσμά τους για να βγουν έξω από το σπήλαιο. Φίλοι της Στέγης, μουσικοί και τραγουδοποιοί,  εξύμνησαν τη χαρά της έλευσης της αρετής.