25η Μαρτίου 2025

Ήρθε η  άνοιξη, η  Περσεφόνη ανέβηκε από τον Άδη και πάλι στη γη. Η φύση ανθίζει και τα χελιδόνια έρχονται ξανά. Ο ήλιος πιο ζεστός και στα σοκάκια τα ζουμπούλια μοσχοβολούν. Η φύση γιορτάζει και μαζί της η Πατρίδα και κάθε Ελληνική ψυχή γιορτάζει την Επέτειο της Επανάστασης του ’21.

29 Μαΐου 1453 η Πόλη αλώθηκε από τους Οθωμανούς. Οι Έλληνες, όπως μας λέει ο Σπυρίδων Τρικούπης στην Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης «έσκυψαν το κεφάλι στους νικητές όμως δεν υποδούλωσαν τον νου τους. Κινούμενοι από δύο υψηλές αρχές, τη θρησκεία και τη λαμπρή καταγωγή τους, ωφελούμενοι και από την νωθρότητα και απρονοησία των κρατούντων, σχετίζονταν με τα σοφά και βιομήχανα έθνη δια της ναυτιλίας, του εμπορίου και εμπλούτιζαν και φωτίζονταν ο νους τους. Όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, του απαιτούμενου για τη πρόοδο των κατακτημένων και η στασιμότητα για τους κατακτητές, ούτε η αποτυχία του επαναστατικού κινήματος στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, ούτε η αποκήρυξη της Ρωσίας, ούτε οι επί της αγίας τράπεζας αφορισμοί και οι κατάρες της μεγάλης εκκλησίας, ούτε οι στερήσεις και οι κίνδυνοι της επανάστασης, ανέστειλαν την πρόοδο της Ελληνικής επανάστασης».

Παράλληλα, το κίνημα του Διαφωτισμού, τα αιτήματα για ατομική ελευθερία, για ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, για κατάργηση της δουλείας κ.α. προκάλεσαν ζυμώσεις στην Ευρώπη και οι μορφωμένοι Έλληνες της Δύσης ανέπτυξαν δράση που στόχευε στην αφύπνιση των υπόδουλων Ελλήνων και την απελευθέρωσή τους. Ο Αδαμάντιος Κοραής προέτρεπε: «Δράξασθε παιδείας». Εξέδωσε βιβλία και αρχαίων συγγραφέων σε μια προσπάθεια ενθύμησης της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς.  Στην Οδυσσό ο Σκουφάς ίδρυσε τη «Φιλική Εταιρεία» που συνέδεσε όλη την Ελλάδα, προετοίμασε και άνοιξε τον αγώνα. Η ιδέα της ελευθερίας και η πίστη ότι ήρθε η ώρα της αποτίναξης του ζυγού, μεταλαμπαδεύτηκε και ενέπνευσε με θάρρος τους Έλληνες να το κάνουν πραγματικότητα. Η επικρατούσα  παλαιόθεν ιδέα ότι η Ρωσία θα ελευθερώσει την Ελλάδα, η σύσταση της Φιλικής Εταιρείας εντός της Ρωσίας, η παρουσία του Ι. Καποδίστρια σε υπουργείο του  αυτοκράτορα Αλέξανδρου, ο Θούριος του Ρήγα, ενεθάρρυναν και εμψύχωσαν τις σκλαβωμένες ψυχές. Η Επανάσταση ήτο γεγονός.

Πέρασαν 200 και τόσα χρόνια από τότε, γιορτάσαμε άλλες τόσες φορές.

Κάθε επέτειο θυμόμαστε όλους τους αγώνες των φιλοπάτρεων προγόνων. Εμπνεόμαστε, ονειρευόμαστε, υποσχόμαστε σε εαυτούς πως θα διαφυλάξουμε τα ιδανικά τους, θα παραδειγματισθούμε από τις αρετές τους για μια Ελλάδα ελεύθερη από εξωτερικούς και εσωτερικούς κατακτητές. Όμως οι κατακτητές είναι παντού μέσα μας, γύρω μας και ακόμη παραέξω μας.

Οι Οθωμανοί κατακτητές έφυγαν και ήρθαν άλλοι. Άλωσαν τη χώρα εκ των έσω. Ως Δούρειος ίππος τρύπωσαν μέσα στο νου και τις καρδιές των Ελλήνων και τους κατέκτησαν. Πρόοδο, εξέλιξη, ασφάλεια, καταναλωτισμός τους ονόμασαν, δουλεία στην εργασία αντί εργασία για ευημερία, τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου αντί ο άνθρωπος στην υπηρεσία της τεχνολογίας. Συμφέροντα για το «καλό» μας σαν να είμαστε ανάπηροι μέσα σε ένα κόσμο άγονο, αφιλόξενο, εγκαταλελειμμένο από τη πνοή της δημιουργίας. Σαν να μας έλειπαν τα χέρια, ο νους, ο ήλιος, το νερό, ο ουρανός, τα αστέρια να μας  θρέψουν και να θυμίζουν ποιοι είμαστε. Ο δημιουργός απαξιώθηκε, πιστέψαμε στα εγώ και δεν τον αναζητήσαμε. Η γνώση εστιάστηκε όχι σε ό,τι ωφελεί αλλά σε ό,τι εξυπηρετεί τους κατακτητές-δεσμώτες μας. Επενδύσαμε σε αλλότριες από τη φύση μας αξίες. Η φύση απαξιώθηκε και αναζητήσαμε «α-φύσικη τροφή».

Στοχασμός, μας πρόδωσε η πατρίδα μας, μας πρόδωσαν οι άλλοι, μήπως εμείς  προδώσαμε εαυτούς… Και τι έγιναν τα ιδανικά μας, τα όνειρά μας; Τα παραδώσαμε στους κατακτητές να ονειρευτούν εκείνοι για εμάς;  Όμως εκείνοι έχουν τα δικά τους όνειρα και οράματα.  Προσδοκούμε και ολοένα περιμένουμε από τους άλλους. Ξεχάσαμε, ώσπου πιστέψαμε πως δεν μπορούμε;

Τιμούμε την φετινή επέτειο, κρατώντας με ανεξίτηλα γράμματα  τα λόγια του Γέροντα του Μοριά, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στον νου και τη καρδιά μας.

«Παιδιά μου!  Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί…»

~Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Πνύκα, 8 Οκτωβρίου 1938

Οι  πρόγονοι  που δίδαξαν πως με την καλλιέργεια των αρετών της εγκράτειας, φρόνησης, ανδρείας, φιλοπατρίας, δικαιοσύνης, αλληλεγγύης  οι άνθρωποι ελευθερώνονται από κάθε κατακτητή και προχωρούν σε έργα «καλά» για την πατρίδα και όλη την ανθρωπότητα.

Βιβλιογραφία

Όμηρος. (2005). Ομηρικοί Ύμνοι στη Δήμητρα, στον Απόλλωνα (Δ. Κοπανίτσας, Μεταφ.). Το Ροδάκιo.

Μανδυλαρά, Α. & Νικολάου, Γ. (Επιμ.). (2017). Η Φιλική Εταιρεία: Επαναστατική δράση και μυστικές εταιρείες στη νεότερη Ευρώπη. Ασίνη.

Κοραής, Α. (2010). Επιστολές προς το Έθνος. Ροές.

Robertson, J. (2019). Διαφωτισμός (Θ. Αναγνωστόπουλος, Μεταφ.). Επίκεντρο.

Τρικούπης, Σ. (1993). Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης. Λιβάνης.

Δικτυογραφία

Ομιλία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στην Πνύκα – Βικιθήκη. (χ.χ.). Ανακτήθηκε 25 Μάρτιος 2025, από https://el.wikisource.org/wiki/Ομιλία_του_Θεόδωρου_Κολοκοτρώνη_στην_Πνύκα